Ceza Davası Sonrası Tazminat Davası

Ceza Davası Sonrası Tazminat Davası: Hukuki İnceleme ve Yargıtay Kararları

Suç Sebepli Tazminat Davası Hakkında Genel Bilgiler

Ceza davaları, suçun işlenmesi sonucunda gerçekleşen haksız fiillere yönelik yargılamalardır. Ancak bu tür davalar yalnızca ceza hukuku boyutuyla sınırlı kalmaz; mağdurlar, ceza davasının sonuçlanmasının ardından maddi ve manevi tazminat davaları da açabilirler. Bu yazıda, ceza davası sonrası tazminat davalarının hukuki dayanaklarını, yasal düzenlemeleri ve Yargıtay kararlarını inceleyeceğiz.

1. Suç ve Haksız Fiil Kavramları

Ceza davaları ve tazminat davaları arasındaki ilişkiyi anlamak için öncelikle suç ve haksız fiil kavramlarının tanımlanması gerekmektedir. Hukuka aykırı fiiller, ceza hukuku açısından suç teşkil ederken özel hukukta haksız fiil olarak değerlendirilebilir. Haksız fiil, bir kişinin kusurlu ve hukuka aykırı bir fiille başkasına zarar vermesi olarak tanımlanır (TBK md. 49).

2. Aynı Zamanda Suç Teşkil Eden Haksız Fiiller

Bir fiilin hem suç hem de haksız fiil teşkil etmesi mümkündür. Örneğin, yaralama, öldürme, hakaret gibi fiiller hem ceza hukuku hem de özel hukuk açısından sonuç doğurur. Bu durumlarda, mağdur, ceza davası sonuçlandıktan sonra tazminat davası açma hakkına sahiptir. TBK md. 74, ceza mahkemesi kararlarının hukuk davasına etkisini düzenler ve ceza mahkemesinin kusur değerlendirmesi ve zarar belirleme kararlarının hukuk hakimini bağlamayacağını belirtir.

3. Ceza Mahkemesi Kararlarının Hukuk Davasına Etkisi

Ceza mahkemelerinin verdiği kararlar, bazı durumlarda hukuk mahkemelerini bağlamaz. Örneğin, beraat kararı, hukuk hakimi için bağlayıcı değildir ve hukuk hakimi tazminat sorumluluğunu bağımsız olarak değerlendirebilir. Ancak, ceza mahkemesinin mahkûmiyet kararı, genellikle hukuk mahkemesi için de önemli bir referans oluşturur.

4. Ceza Davası Sonrası Tazminat Davasında Zamanaşımı (TBK Md. 72)

Haksız fiil nedeniyle tazminat talep edebilmek için belirli zamanaşımı sürelerine riayet edilmelidir. TBK md. 72, haksız fiil nedeniyle tazminat davalarında uygulanacak zamanaşımı sürelerini düzenler. Eğer fiil aynı zamanda suç teşkil ediyorsa, ceza zamanaşımı süresi daha uzun olduğu takdirde bu süre uygulanır.

5. Ceza Davası Sonrası Tazminat Davası Yargıtay Kararları

Yargıtay kararları, ceza davası sonrası açılan tazminat davalarında önemli bir rehber niteliğindedir. Örneğin, Yargıtay HGK 15.04.2011 tarihli kararı, ceza mahkemesi beraat kararı ile hukuk mahkemesinin bağlı olmadığına işaret ederken, mahkûmiyet kararının hukuk hakimi için bağlayıcı olduğunu vurgular. Ayrıca, HAGB kararlarının hukuk hakimini bağlamayacağına ilişkin Yargıtay 4. Hukuk Dairesi'nin 2017/2801E., 2017/4714K. sayılı kararı da dikkate değerdir.

Sonuç

Ceza davası sonrası tazminat davası, mağdurların adalet arayışında önemli bir araçtır. Hukuki dayanakları ve Yargıtay kararları, bu tür davaların seyrini belirler. Ceza mahkemesi kararlarının hukuk davasına etkisi, zamanaşımı süreleri ve Yargıtay içtihatları, tazminat taleplerinde dikkate alınması gereken başlıca unsurlardır.