Güveni kötüye kullanma suçu ile ilgi Yargıtay kararları

Güveni kötüye kullanma suçu, Türk Ceza Kanunu'nun 155. maddesinde düzenlenmiştir ve güven ilişkisine dayalı olarak kendisine teslim edilen mal veya paranın, teslim amacı dışında kullanılması ya da devralınan olgunun inkar edilmesi şeklinde tanımlanır. Bu suçun, özellikle iş veya hizmet ilişkisi çerçevesinde işlenmesi, nitelikli hal olarak kabul edilmekte ve daha ağır cezai yaptırımlar uygulanmaktadır. Hukuki ilişkilerin temeli olan güvenin ihlali, hem kişisel hem de kurumsal düzeyde ciddi sonuçlar doğurabilir. Bu yazıda, Yargıtay kararları ışığında güveni kötüye kullanma suçunun nasıl değerlendirildiğini inceleyeceğiz.

1. Güveni Kötüye Kullanma Suçu Uzlaşmaya Tabidir

Yargıtay 11. Ceza Dairesi'nin 2021/18126 E. ve 2021/13600 K. sayılı kararı, hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçu için uzlaştırma işlemlerinin yapılmasının zorunlu olduğunu belirtmiştir. Uzlaştırma sağlanmadan verilen mahkumiyet kararları, usule aykırıdır ve bozmayı gerektirir.

2. Güveni Kötüye Kullanma Suçunda Yeterli Araştırma Yapmadan Karar Verilmesi

Yargıtay 11. Ceza Dairesi'nin 2021/24058 E. ve 2021/12373 K. sayılı kararına göre, sanığın görevine ilişkin detaylı bir araştırma yapılmadan hüküm kurulması yasaya aykırıdır. SGK kayıtları, çalışanların beyanları ve varsa açılmış işçi alacak davalarının incelenmesi gereklidir.

3. Güveni Kötüye Kullanma Suçunun Basit Hali Basit Yargılamaya Tabidir

Sanığa isnat edilen basit güveni kötüye kullanma suçu için basit yargılama usulü uygulanmalıdır. Yargıtay 11. Ceza Dairesi, bu usulün uygulanmadığı durumlarda kararı bozarak yeniden yargılama yapılmasını talep etmiştir (2021/38203 E., 2021/12306 K.).

4. Güveni Kötüye Kullanma Suçunda Eylemin Bütün Olarak Değerlendirilmemesi

Sanığın, zilyetliği kendisine bırakılan tırdan hırsızlık yapması hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçu oluşturur. Ancak başka bir tırdan da mazot çalmış olması, eylemin bir bütün halinde tek hırsızlık suçu kapsamında değerlendirilmelidir (Yargıtay 6. Ceza Dairesi, 2021/3567 E., 2021/19293 K.).

5. Güveni Kötüye Kullanma Suçunda Maddi Unsur

Yargıtay 11. Ceza Dairesi, yüklenen suçun yasal unsurları itibarıyla oluşmadığına ve mahkemenin bu durumu gerekçeli kararında doğru şekilde açıkladığına karar vererek hükmün onanmasına karar vermiştir (2021/16767 E., 2021/12231 K.).

6. Güveni Kötüye Kullanma Suçunda Düşme Kararı

Yargıtay 11. Ceza Dairesi, suçun zamanaşımı süresi dolduğunda davanın düşmesi gerektiğine hükmetmiştir. Bu durum, finansal kiralama sözleşmesiyle ilgili bir olayda geçerli olmuştur (2021/37960 E., 2021/12057 K.).

7. Güveni Kötüye Kullanma Suçunda Delillerin Toplanmaması

Yargıtay 11. Ceza Dairesi, eksik delil toplama ve değerlendirme ile verilen hükümlerin bozularak, sanığın hukuki durumunun belirlenmesi için daha fazla delil toplanmasını gerektiren bir karar vermiştir (2021/24160 E., 2021/11116 K.).

8. Güveni Kötüye Kullanma Suçunda Etkin Bir Soruşturma Yapılmaması

Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü, dolandırıcılık ve güveni kötüye kullanma suçlarından şüpheliler hakkında etkin bir soruşturma yapılmaması nedeniyle Yargıtay'a başvurmuş ve Yargıtay 11. Ceza Dairesi, eksik soruşturma nedeniyle kararın bozulmasına hükmetmiştir.

9. Güveni Kötüye Kullanma Suçunda Eksik Soruşturma ve Değerlendirme

Yargıtay 11. Ceza Dairesi, müştekinin şirketinde çalışan şüphelinin ürün satışı ve para tahsilatları konusunda eksik araştırma yapıldığını belirterek, kovuşturmaya yer olmadığına dair kararı bozmuştur (2021/37413 E., 2021/11057 K.).

10. Güveni Kötüye Kullanma Suçunda Şikayet Süresi

Yargıtay 11. Ceza Dairesi, güveni kötüye kullanma suçu için şikayet süresinin yasal süreler içinde yapılması gerektiğini belirtmiş ve şikayet süresi dışında yapılan başvuruların reddedilmesi gerektiğine hükmetmiştir (2021/36589 E., 2021/10473 K.).

11. Güveni Kötüye Kullanma Suçunda İddianamenin Konusu

Yargıtay 2. Ceza Dairesi, iddianamede belirtilen fiilin bağımsız ve net bir şekilde açıklanması gerektiğini, aksi halde sanığın hangi suçtan yargılandığının karışıklığa neden olacağını belirterek kararı bozmuştur (2020/15651 E., 2021/19640 K.).

Güveni kötüye kullanma suçu işleyen 6235 Sayılı Kanun’a Tabi İnşaat Mühendisleri Odasına Bağlı Çalışanlar.

6235 Sayılı Kanun’a tabi olan İnşaat Mühendisleri Odası’na bağlı çalışan sanığın, görevi kötüye kullanma ve zimmet suçlarının faili olamayacağı, dolayısıyla eylemlerinin hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçunu oluşturduğu belirtilmiştir. (Yargıtay 5. Ceza Dairesi, E. 2017/6501, K. 2023/6728)

Arazi Satışından Elde Edilen Gelirin Muhafazası

Şizofreni tanısı bulunan katılanın, Tekirdağ’daki babasından kalan arazisini sanık yardımıyla sattığı ve elde edilen geliri sanığa muhafaza etmesi için verdiği, sanığın bu parayı başka bir şekilde kullanarak güveni kötüye kullanma suçunu işlediği belirtilmiştir. (Yargıtay 11. Ceza Dairesi, E. 2023/15211, K. 2023/11846)

Güveni Kötüye Kullanma Suçunun Uzlaşma Kapsamında Olması

Güveni kötüye kullanma suçunun uzlaşma kapsamında olduğu belirtilmiş ve bu suçtan mahkumiyet içeren ilam yönünden uyarlama yargılaması yapılıp yapılmadığı araştırılarak, sonucuna göre tekerrür hükümlerinin uygulanıp uygulanmayacağı infaz aşamasında değerlendirilmiştir. (Yargıtay 4. Ceza Dairesi, E. 2019/3166, K. 2023/28290)

Dernek Görevlilerinin Zimmet Suçu İşleyememesi

Dernek görevlilerinin zimmet suçu işleyemeyeceği, eylemlerinin hizmet sebebiyle güveni kötüye kullanma suçunu oluşturacağı belirtilmiştir. (Yargıtay 5. Ceza Dairesi, E. 2016/7616, K. 2020/9712)

Adliyede Fiilen Görevli Bulunmayan Kişinin Suçu

Adliyede fiilen görevli bulunmayan kişinin, hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçunu işleyemeyeceği, eylemin TCK’nin 155/1. maddesinde düzenlenen güveni kötüye kullanma suçunu oluşturacağı belirtilmiştir. (Yargıtay 11. Ceza Dairesi, E. 2023/22918, K. 2023/8369)

Mudilerin Getirdiği Tediye Fişleri

Mudilerin getirdiği tediye fişleri açısından güveni kötüye kullanma suçunun değerlendirilmesi gerektiği belirtilmiştir. (Yargıtay 7. Ceza Dairesi, E. 2023/22430, K. 2023/11062)

Güveni kötüye kullanma suçu, hukuk sistemimizde önemli bir yer tutmakta ve çeşitli yargı kararları ile detaylı bir şekilde ele alınmaktadır. Yargıtay kararları, bu suçun unsurlarını, delil toplama sürecini ve yargılama aşamalarını aydınlatarak hukuki uygulamalara yön vermektedir. İş ve hizmet ilişkilerinde güvenin korunması, toplumda hukuki güvenliğin sağlanması açısından kritik öneme sahiptir. Bu nedenle, güveni kötüye kullanma suçunun yargı süreçlerinde titizlikle ele alınması, hukukun adil ve etkin işleyişi için gereklidir. Güveni kötüye kullanma suçu ile ilgili daha detaylı bilgi almak içi Çanakkale Ceza Avukatımız ile görüşebilirsiniz.

Yasal Danışmanlık

Yer Ayırt