.png)
Mala Zarar Verme Suçu ve Cezası (TCK 151. ve 152. Maddeleri) 2024
- Avukat Vedat Hakan beyaz
- 7 Tem 2024
- 4 dakikada okunur
Mala zarar verme suçu, Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) 151. ve 152. maddelerinde düzenlenmiş bir suç tipidir. Bu suç, kişilerin ekonomik bütünlüklerini, malvarlıklarını ve mülkiyet haklarını koruma amacı taşır. Başkasına ait taşınır veya taşınmaz bir malı kısmen ya da tamamen yıkmak, tahrip etmek, yok etmek, bozmak, kullanılamaz hale getirmek veya kirletmek suretiyle işlenir. Bu yazıda, mala zarar verme suçunun unsurlarını, cezalarını ve hukuki süreçlerini ele alacağız.
Mala Zarar Verme Suçunun Şartları ve Unsurları
1. Suç Fiili: Mala zarar verme suçu, başkasına ait taşınır veya taşınmaz mallara yönelik belirli fiillerle işlenir. Bu fiiller, malların kısmen veya tamamen yıkılması, tahrip edilmesi, yok edilmesi, bozulması, kullanılamaz hale getirilmesi veya kirletilmesidir. Bu suç, ani ve serbest hareketli, neticeli bir suçtur; dolayısıyla suçun oluşabilmesi için fiilin sonucunda zararın meydana gelmesi gerekmektedir.
2. Suçun Maddi Konusu: Suçun maddi konusu, zarar verilen taşınır veya taşınmaz maldır. Mala zarar verme suçunda taşınır mallar arasında evcil hayvanlar da yer alır. Ayrıca, mala zarar verme suçunun oluşması için zararın maddi bir değeri olması şart değildir; manevi değeri olan eşyalar da bu kapsama dahildir.
3. Suç Kastı (Kusur): Mala zarar verme suçu kasıtlı olarak işlenir. Failin özel kast ile hareket etmesine gerek yoktur; genel kast yeterlidir. Ancak, failin kastını ortadan kaldıran haller (fiili hata gibi) varsa bu durum cezayı da ortadan kaldırabilir.
4. Hukuka Aykırılık: Failin fiiline ilişkin hukuka uygunluk nedenlerinin bulunmaması gerekir. Meşru müdafaa, amirin emri veya zorunluluk hali gibi durumlar hukuka uygunluk nedenleridir ve her somut olayda ayrı ayrı değerlendirilmelidir.
5. Nedensellik Bağı: Failin fiili ile zarar arasında nedensellik bağı bulunmalıdır. Nedensellik bağını ortadan kaldıran durumlar, suçun oluşmasını da engeller.
Mala Zarar Verme Suçunun Nitelikli Halleri
Mala zarar verme suçunun nitelikli halleri TCK'nın 152. maddesinde düzenlenmiştir. Bu haller, kamu kurumlarına ait eşyalar, yangın veya sel gibi felaketlere karşı korunmaya tahsis edilmiş eşyalar, siyasi parti binaları ve kamu hizmetine tahsis edilmiş diğer yerler ve eşyalara zarar verilmesi gibi durumları kapsar. Bu hallerde verilecek cezalar daha ağırdır.
Türk Ceza Kanunu Mala zarar vermenin nitelikli halleri
Madde 152- (1) Mala zarar verme suçunun;
a) Kamu kurum ve kuruluşlarına ait, kamu hizmetine tahsis edilmiş veya kamunun yararlanmasına ayrılmış yer, bina, tesis veya diğer eşya hakkında,
b) Yangına, sel ve taşkına, kazaya ve diğer felaketlere karşı korunmaya tahsis edilmiş her türlü eşya veya tesis hakkında,
c) Devlet ormanı statüsündeki yerler hariç, nerede olursa olsun, her türlü dikili ağaç, fidan veya bağ çubuğu hakkında,
d) Sulamaya, içme sularının sağlanmasına veya afetlerden korumaya yarayan tesisler hakkında,
e) Grev veya lokavt hallerinde işverenlerin veya işçilerin veya işveren veya işçi sendika veya konfederasyonlarının maliki olduğu veya kullanımında olan bina, tesis veya eşya hakkında,
f) Siyasi partilerin, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının ve üst kuruluşlarının maliki olduğu veya kullanımında olan bina, tesis veya eşya hakkında,
g) Sona ermiş olsa bile, görevinden ötürü öç almak amacıyla bir kamu görevlisinin zararına olarak,
İşlenmesi halinde, fail hakkında bir yıldan dört yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
(2) Mala zarar verme suçunun;
a) Yakarak, yakıcı veya patlayıcı madde kullanarak,
b) Toprak kaymasına, çığ düşmesine, sel veya taşkına neden olmak suretiyle,
c) Radyasyona maruz bırakarak, nükleer, biyolojik veya kimyasal silah kullanarak,
işlenmesi halinde, verilecek ceza bir katına kadar artırılır.
(3) (Ek: 18/6/2014-6545/65 md.) Mala zarar verme suçunun işlenmesi sonucunda haberleşme, enerji ya da demiryolu veya havayolu ulaşımı alanında kamu hizmetinin geçici de olsa aksaması hâlinde, yukarıdaki fıkralar hükümlerine göre verilecek ceza yarısından iki katına kadar artırılır.
Mala Zarar Verme Suçunun Cezası
TCK 151. maddeye göre basit mala zarar verme suçu, mağdurun şikayeti üzerine dört aydan üç yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır. Nitelikli hallerde ise ceza bir yıldan dört yıla kadar hapis cezasına çıkabilir. Ayrıca, yangın veya patlayıcı madde kullanılması gibi durumlarda ceza bir kat artırılır.
Mala Zarar Verme Suçunda Cezada İndirim veya Cezasızlık Gerektiren Şahsi Sebepler
TCK 167. maddesi, mala zarar verme suçu da dahil olmak üzere malvarlığına karşı işlenen suçlarda şahsi cezasızlık veya cezada indirim yapılmasını gerektiren haller düzenlenmiştir. Örneğin, suçun aile içi bir kişi tarafından işlenmesi durumunda cezaya hükmedilmez veya ceza indirilir.
Mala Zarar Verme Suçunda Teşebbüs
Teşebbüs, bir suçun işlenmeye başlanıp failin elinde olmayan nedenlerle tamamlanamaması durumudur. Mala zarar verme suçu açısından da teşebbüs hükümleri uygulanabilir ve teşebbüs halinde verilecek ceza dörtte birinden dörtte üçüne kadar indirilebilir.
Mala Zarar Verme Suçunda Şikayet ve Zamanaşımı
Basit mala zarar verme suçu şikayete tabidir ve mağdurun fiili ve faili öğrendiği tarihten itibaren altı ay içinde şikayette bulunması gerekmektedir. Nitelikli hallerde ise şikayet aranmaksızın resen soruşturma yapılır. Mala zarar verme suçunun dava zamanaşımı süresi sekiz yıldır, ancak nitelikli hallerde bu süre on beş veya yirmi yıla kadar uzayabilir.
Sonuç
Mala zarar verme suçu, bireylerin malvarlığını koruyan önemli bir düzenlemedir. Türk Ceza Kanunu, bu suçun işlenmesi halinde uygulanacak cezaları ve süreçleri detaylı bir şekilde düzenlemiştir. Her somut olay açısından suçun unsurlarının doğru belirlenmesi ve hukuki çerçevenin net çizilmesi adaletin sağlanması açısından büyük önem taşır. Bu nedenle, mala zarar verme suçuyla karşı karşıya kalındığında uzman bir ceza avukatından hukuki yardım alınması faydalı olacaktır.
Bu yazıda, mala zarar verme suçunun hukuki boyutlarını ele aldık. Mala zarar verme suçu hakkında daha fazla bilgi ve destek için Çanakkale Ceza Avukatımız ile iletişime geçebilirsiniz.
Comments