Marka İptal Davası, Markaların İptali: Sebepler, Süreç ve Sonuçlar

Marka İptal Davası Nedir?

Markaların iptali, marka sahipleri ve ilgili taraflar için son derece kritik bir konudur. Bu yazıda, markaların iptaline ilişkin tüm detayları, iptal sebeplerini, iptal kararlarının sonuçlarını ve sürecin nasıl işlediğini ele alacağız. İlgili tüm maddeleri ve Yargıtay kararlarını kapsayacak şekilde detaylandırarak konuyu açıklığa kavuşturacağız.

Markanın Kullanılmaması

SMK 26/1 ve Kullanılmama Durumu

SMK 26/1’de yer alan iptal sebeplerinden ilki, markanın tescil tarihinden itibaren 5 yıl içinde Türkiye’de ciddi biçimde kullanılmaması ya da kullanımına 5 yıl süreyle kesintisiz ara verilmesidir. Markanın 5 yıllık sürenin dolması ile iptal talebinin Türk Patent’e sunulduğu tarih arasında (tescil edildiği mal ve hizmetler bakımından) ciddi biçimde kullanılması, iptal talebinin reddini gerektirir.

İptal Talebi Öncesi Kullanım

Ancak, önemli bir husus olarak, iptal talebinde bulunulacağı düşünülerek kullanım gerçekleşirse, talebin Türk Patent’e sunulmasından önceki üç ay içinde gerçekleşen kullanım dikkate alınmaz (SMK 26/4).

Anayasa Mahkemesi Kararı ve Geriye Etki

Markanın kullanılmaması sebebiyle iptalini öngören Mülga MarkHK’nın 14. maddesi Anayasa Mahkemesi (AYM) tarafından iptal edilmiştir. Yargıtay’a göre AYM kararı geriye etkildir ve iptal kararından önce açılan bütün iptal davalarının reddine karar verilmelidir.

Marka İptal Davasında İptal Kararının Sonuçları

İleriye Yönelik Etki

Hükümsüzlük kararının aksine, iptal kararı kural olarak geçmişe değil ileriye yönelik sonuç doğurur. SMK 27/7 uyarınca markanın Türk Patent (2024’e kadar mahkemeler) tarafından iptaline karar verilmesi halinde iptal kararı, iptal talebinin Türk Patent’e sunulduğu tarihten itibaren etkili olur.

Erken Etki Durumu

Ancak iptal hallerinin daha önceki bir tarihte doğmuş olması halinde, talep halinde iptalin etkisi bu tarihe geri çekilir. Markanın hükümsüzlüğü veya iptali kararları herkese karşı hüküm ve sonuç doğurur. İptal bir kısım mal veya hizmetler içinse, sadece onlar bakımından kısmı iptal kararı verilir. Ancak marka örneğini değiştirecek şekilde iptal kararı verilemez.

Marka İptal Davasında Süreci

Talebin Bildirilmesi ve Süreç

Tescilli bir markanın iptali talebi, Türk Patent tarafından iptali istenen markanın sahibine tebliğ edilir. Marka sahibi bir ay içinde talebe ilişkin delillerini ve cevaplarını Türk Patent’e sunar. Türk Patent, gerekli gördüğü takdirde ek bilgi ve belge sunulmasını isteyebilir. Ayrıca marka sahibinin talep etmesi halinde kendisine bir aya kadar ek süre verilir. Türk Patent iptal kararını iddia ve savunmalar ile sunulan deliller çerçevesinde dosya üzerinden verir (SMK 26/7). Verilen karara karşı yargı yoluna gidildiğinde nihai karar mahkemeler tarafından verilir. İptal kararının kesinleşmesinden sonra marka sicilden terkin edilir ve bu durum bültende yayımlanır (SMK 27/7).

İptal Talebinin İleri Sürülmesi

İptal talebi, ilgili kişi tarafından, talep tarihinde sicilde marka sahibi olarak kayıtlı kişilere veya hukuki haleflerine karşı ileri sürülebilir (SMK 26/2-3). İptal incelemesi sırasında hak sahibi değişirse, sicilde hak sahibi olarak görünen kişiye karşı işlemlere devam edilir (SMK 26/6).

Türk Patent'in Yetkisi

SMK 26/1 uyarınca iptal talebi mahkemelerde değil, idari bir organ olan Türk Patent’e yöneltilir (SMK 26/2). Ancak Türk Patent’e iptal yetkisini tanıyan bu hüküm, SMK’nın yayımlandığı tarihten itibaren yedi yıl sonra yürürlüğe girmektedir. (10/1/2017 + 7 yıl = 10 Ocak 2024) Bu nedenle bu tarihe kadar iptal talepleri mahkemede karara bağlanır.

Marka İptal Davası

İptal Sebepleri

Ortak Marka veya Garanti Markasının Teknik Şartnameye Aykırı Kullanımı

Marka sahibinin, garanti markası veya ortak markanın devamlılık arz eder biçimde teknik şartnameye aykırı olarak kullanılmasını engellemek için gerekli önlemleri almaması da iptal sebebidir (SMK 26/1-ç, 32/7). Türk Patent, kendisine yapılan iptal talebini, öncelikle teknik şartnameye aykırılığı düzeltmesi için marka sahibine süre verir. Tanınan süre içerisinde aykırılık giderilmezse markanın iptaline karar verilir (SMK 32/7).

Halkı Yanıltıcı Kullanım

SMK 26/1-c hükmüne göre marka sahibi tarafından veya marka sahibinin izniyle gerçekleştirilen kullanım sonucunda markanın tescilli olduğu mal veya hizmetlerin özellikle niteliği, kalitesi veya coğrafi kaynağı konusunda halkı yanıltması halinde marka iptali talep edilebilir. Söz konusu hükümde yer alan “özellikle” ifadesi, halkta yanlış anlama ihtimali doğuracak hallerin sınırlı sayıda olmadığı anlamına gelmektedir. Mutlak tescil engellerini düzenleyen SMK 5/1f hükmü uyarınca markanın halkı yanıltacak nitelikte olup olmadığının tespiti bir varsayıma dayalı olarak yapılırken, SMK 26/1-c uyarınca yapılacak tespit, somut kullanıma dayalı olarak yapılmaktadır.

Yaygın Ad Haline Gelme

Marka sahibinin fiillerinin veya gerekli önlemleri almamasının sonucu olarak markanın, tescilli olduğu mal veya hizmetler için yaygın bir ad haline gelmesi de iptal sebebi olarak düzenlenmiştir (SMK 26/1-b). Markanın kullanıldığı mal ve hizmetler için yaygın ad haline gelmesi, marka sahibinin olumlu veya olumsuz bir davranışı sonucu oluşmamışsa, söz konusu markanın iptaline karar verilemez. Ancak marka sahibinin davranışlarında kusurlu olması gerekli değildir. Marka sahibinin davranışları, somut olaya göre mahkeme tarafından objektif olarak tespit edilir. (Sony-Walkman Kararı / Cins adı oldu, yenileme talebini reddeden daire kararı onandı)

Sonuç

Markanın iptali, markanın kullanılmaması, halkı yanıltıcı şekilde kullanılması, yaygın bir ad haline gelmesi gibi sebeplerle mümkündür. İptal süreci, markanın iptal talebinin Türk Patent’e sunulmasıyla başlar ve Türk Patent tarafından yürütülen idari bir süreçtir. İptal kararları, marka sicilinden terkin edilmesi ve bu durumun bültende yayımlanması ile sonuçlanır. Markaların iptali ile ilgili süreçler ve detaylar SMK ve ilgili yargı kararlarında açıkça belirtilmiştir. Bu süreçte dikkat edilmesi gereken önemli hususlar, markanın kullanımı, talep edilen iptal sebepleri ve ilgili delillerin doğru bir şekilde sunulmasıdır. Markanın iptali süreci, marka sahipleri için önemli hukuki sonuçlar doğurur ve bu nedenle dikkatli bir şekilde yürütülmelidir. Marka İptal Davası ile ilgili hukuki destek için Çanakkale Marka Vekilimiz ile iletişime geçiniz.

Yasal Danışmanlık

Yer Ayırt