Türk Ceza Kanunu’nda Taksir Nedir? Taksirle İşlenebilen Suçlar

Taksir Nedir?

Taksirli suçlar, failin iradesinin harekete yönelik olduğu ve dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranışlar sonucunda zararlı neticelerin doğabileceği durumları ifade eder. Taksir, kasten işlenen suçlardan farklı olarak, failin suçun neticesini istemediği fakat bu neticeyi öngörebileceği hallerde gündeme gelir.

Türk Ceza Kanunu’nun 22/2. maddesi taksiri, “Dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla bir davranışın, suçun yasal tanımında belirtilen neticesi öngörülmeyerek gerçekleştirilmesidir.” şeklinde tanımlar. Yani, taksirli suç, failin belirli kurallara uymayarak dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranması sonucu ortaya çıkar. Bu kurallar toplumsal yaşamın gerekliliği veya devletin düzenlemeleri sonucu oluşabilir. Taksirle İşlenebilen Suçlar hakkında detaylara bakalım.

Öğretide Taksirin Değerlendirilmesi

Öğretide, taksirli suçların belirli unsurları olması gerektiği kabul edilmektedir. Bu unsurlar şunlardır:

1. Fiilin Taksirle İşlenebilen Bir Suç Olması: Taksirli suçun oluşabilmesi için, fiilin taksirle işlenebilen bir suç tipi olması gerekmektedir. Yani, yasalar çerçevesinde belirli suçlar taksirli olarak tanımlanmış olmalıdır. (Taksirle öldürme suçu (TCK 85), Taksirle yaralama (TCK 89), Taksirli iflas (TCK 162), Genel güvenliğin taksirle tehlikeye sokulması (TCK 171), Atom enerjisi ile patlamaya sebebiyet verme (TCK 173), Trafik güvenliğini taksirle tehlikeye sokma (TCK 180), Çevrenin taksirle kirletilmesi (TCK 182), Devletin güvenliğine ve siyasal yararlarına ilişkin detayları izahat (TCK 329), Yasaklanan detayları izahat (TCK 336), Taksir sonucu casusluk fiillerinin işlenmesi (TCK 338) )

2. Hareketin İradi Olması: Failin yaptığı hareketin bilerek ve isteyerek yapılmış olması gerekir. Bu iradi hareket, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı bir şekilde yapılmışsa taksir söz konusu olur.

3. Sonucun İstenmemesi: Taksirli suçlarda fail, neticeyi istememiştir. Yani, suçun sonucu kasıtlı olarak gerçekleştirilmemiştir.

4. Hareket ile Sonuç Arasında Nedensellik Bağının Bulunması: Failin iradi hareketi ile meydana gelen sonuç arasında doğrudan bir nedensellik bağı olmalıdır. Yani, yapılan hareket sonucunda zararlı netice doğmalıdır.

5. Sonucun Öngörülebilir Olmasına Rağmen Öngörülmemiş Olması: Failin gerçekleştirdiği hareketin sonucunu öngörebilme imkanı olmasına rağmen, bu sonucun öngörülmemiş olması gerekir. Öngörülebilme, belirli niteliklere sahip olan bir kişinin, gerçekleştirdiği hareketin zararlı neticelerini tahmin edebilmesi imkanı olarak açıklanabilir.

Yargıtay Kararları Işığında Taksirle İşlenebilen Suçlar

Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun E. 2017/837 K. 2021/376 T. 09.09.2021 tarihli kararı, taksirin unsurlarını ve taksirli suçların değerlendirilmesini detaylı bir şekilde ele almıştır. Karara göre, taksirli suçlarda dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranışların neticesinde meydana gelen zararlı sonuçların öngörülebilir olması, ancak bu sonuçların öngörülmemesi durumunda taksirden bahsedilebilir.

Yargıtay’ın bu kararı, öğretide benimsenen unsurların uygulamadaki karşılığını da net bir şekilde ortaya koymaktadır. Taksirli suçlarda failin iradi davranışı, sonucunu öngörebilecek durumda olması ancak bu sonucu öngörmemesi durumu ceza sorumluluğunu doğurur.

Sonuç

Taksirli suçlar, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranışlar sonucunda, öngörülebilir zararlı neticelerin öngörülmemesi durumunda meydana gelir. Hem öğretide hem de Yargıtay kararlarında taksirin unsurları net bir şekilde tanımlanmıştır. Bu unsurlar, taksirli suçların doğru bir şekilde değerlendirilmesi ve adaletin sağlanması açısından büyük önem taşır.

Bu yazıda ele aldığımız gibi, taksirli suçlarda iradi hareket, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık, neticenin istenmemesi, hareket ve sonuç arasındaki nedensellik bağı ve öngörülebilirlik unsurları kritik öneme sahiptir. Hem hukukçuların hem de toplumun bu unsurları bilmesi ve anlaması, adil bir hukuk sistemi için vazgeçilmezdir. Taksirli suçlar ile ilgili detaylı bilgi almak için Çanakkale Ceza Avukatımız ile iletişime geçebilirsiniz.

Yasal Danışmanlık

Yer Ayırt