Yağma (gasp) Suçu, Cezası ve Nitelikli halleri (TCK 148 - 149)

Yağma suçu, Türk Ceza Kanunu'nun 148. ve 149. maddelerinde düzenlenmiş olup, malvarlığına yönelik işlenen suçlar arasında yer alır. Yağma suçu, bir kimsenin malını, cebir veya tehdit kullanarak almak suretiyle işlenir. Bu makalede, yağma suçunun tanımı, unsurları, benzer suçlardan ayrımı, nitelikli halleri ve ceza hukuku kapsamındaki düzenlemeleri ayrıntılı bir şekilde ele alınacaktır.

Yağma Suçunun Tanımı

Yağma, "zor kullanarak elde edilmiş olan" şeklinde tanımlanmıştır. 5237 sayılı TCK'nın 148. maddesinde, "Bir başkasını, kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden ya da mal varlığı itibarıyla büyük bir zarara uğratacağından bahisle tehdit ederek veya cebir kullanarak, bir malı teslime veya malın alınmasına karşı koymamaya mecbur kılan kişi, altı yıldan on yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır" ifadesi yer alır. Yağma suçu, cebir veya tehdit ile hırsızlık suçlarının birleşimi olarak kabul edilir ve bu özellikleri ile diğer suçlardan ayrılır.

Yağma Suçunun Unsurları

Yağma suçu, cebir veya tehdit kullanarak bir kimsenin malını alma fiilini içerir. Bu suçun unsurları şunlardır:

1. Fail ve Mağdur: Yağma suçunun faili herkes olabilir. Mağdur ise malı alınan kişidir.

2. Maddi Unsur: Yağma suçu, cebir veya tehdidin kullanılması suretiyle gerçekleştirilir. Cebir, fiziksel güç kullanımı anlamına gelirken, tehdit ise mağdurun korkutulmasıdır.

3. Manevi Unsur: Failin, mağdurun malını almak amacıyla hareket etmesi gerekir. Bu amaç, failin hareketlerinin sonuçlarını bilerek ve isteyerek gerçekleştirmesi anlamına gelir.

4. Hukuka Aykırılık: Yağma suçu, hukuka aykırı olarak işlenir ve failin bu fiili işlemesinde hukuka uygun bir neden bulunmaz.
   

Benzer Suçlardan ayrımı

Hırsızlık Suçundan Ayrımı

Hırsızlık suçu, yağma suçu gibi malvarlığına karşı işlenen suçlardandır. Benzer yanı ise her iki suçta da eşyanın taşınır olması, zilyedinin rızasının bulunmaması ve malın faydalanmak maksadıyla alınmasıdır. Yağma suçunda hırsızlık suçundan farklı olarak mülkiyet hakkının yanında kişi özgürlüğü, vücut bütünlüğü ve irade hürriyeti de korunmaktadır.

Failin mağdura karşı malı almak için cebir veya tehdit kullanması yağma suçunu hırsızlık suçundan ayırır. Ayrıca yağma suçu bağımsız bir suç olup, hırsızlık suçunun nitelikli hali değildir. Yağma suçu bileşik suç iken, hırsızlık tek hareketli bir suçtur. Yağma suçunda, cebir veya tehdit hareketlerinden birisiyle malın alınması mümkün olduğu için hem çok hareketli hem de seçimlik hareketli; cebir veya tehdidin dışında bir hareketle malın alınması bu suçu oluşturmayacağı için de bağlı hareketli bir suç iken, hırsızlık suçu serbest hareketli bir suçtur.

Dolandırıcılık Suçundan Ayrımı

Dolandırıcılık suçu da yağma suçu gibi malvarlığına karşı işlenen suçlardandır. Dolandırıcılık suçunda malın teslimi, mağdurun iradesinin fail tarafından hile ile fesada uğratılması sonucu mağdurun rızası ile malı vermesi halinde gerçekleşir. Yağma suçunda ise malın teslimi cebir veya tehdidin sonucunda mağdurun rızası dışında gerçekleşir.

Dolandırıcılık suçunda suçun konusu hem taşınır hem taşınmaz varlığıdır ve korunan hukuki yarar mağdurun iradesi ve malvarlığıdır. Yağma suçunda ise korunan hukuki yarar, malvarlığı, kişi iradesi ve kişi özgürlüğüdür. Yağma suçu bir şiddet suçu iken, dolandırıcılık ise bir hile suçudur.

Şantaj Suçundan Ayrımı

Şantaj suçu, yağma suçundan farklı olarak, özgürlüğe karşı işlenen suçlar arasında kabul edilmiştir. Çünkü, şantaj suçu, özgürlüğe yönelik saldırıyı egemen unsur kabul etmiştir.

Şantaj suçunda fail, karşı tarafa hakkı olan bir şeyi yapacağını, yapmakla yükümlü olduğu bir şeyi de yapmayacağını bildirerek haksız çıkar sağlamaya çalışırken, yağma suçunda fail, karşı tarafa haksız bir kötülüğü bildirerek onu tehdit etmek suretiyle çıkar sağlamaktadır.

Yağma suçunda eylemin yöneldiği hukuki değerler, malvarlığı, yaşam hakkı, vücut dokunulmazlığı ve cinsel dokunulmazlık olarak sayılmış iken şantaj suçunda ise kişinin şeref ve haysiyeti ile özel yaşamına yönelik tehditlerdir. Örneğin; failin mağdurdan, "seni rezil ederim" diyerek para alması, "para getirmezsen görüntüleri internet ortamında yayınlayacağım" tehdidi ile para alması yağma suçunu değil, şantaj suçunu oluşturur.

Yağma suçu tamamlandıktan sonra mağdura karşı şantaj yapılması halinde iki ayrı suç oluşur. Çünkü malın zorla alınmasıyla yağma suçu tamamlanmış olur. Bu nedenle failin yağma suçu tamamlandıktan sonra yenilenen kast ile ve şeref ve haysiyete yönelik tehditlerle şantaj suçu işlemesi mümkündür.

Yağma Suçunun Nitelikli Halleri

Yağma suçunun bazı durumlarda daha ağır cezayı gerektiren nitelikli halleri bulunmaktadır. Bunlar, suça verilen cezanın artırılmasına yol açar. 5237 sayılı TCK'nın 149. maddesinde düzenlenen nitelikli haller şunlardır:

1. Suçun Silahla İşlenmesi

2. Suçun Kişinin Kendisini Tanınmayacak Bir Hale Koyması Suretiyle İşlenmesi

3. Suçun Birden Fazla Kişi Tarafından Birlikte İşlenmesi

4. Suçun Yol Kesmek Suretiyle veya Konutta, İşyerinde veya Bunların Eklentilerinde İşlenmesi

5. Beden veya Ruh Bakımından Kendisini Savunamayacak Durumda Bulunan Kişiye Karşı İşlenmesi

6. Suçun Var Olan veya Varsayılan Suç Örgütlerinin Oluşturdukları Korkutucu Güçten Yararlanılarak İşlenmesi

7. Yağma Suçunun Suç Örgütüne Yarar Sağlamak Maksadıyla İşlenmesi

8. Suçun Gece Vakti İşlenmesi

Kusurluluk, Kusurluluğu Azaltan ve Kaldıran Haller ile Suçun Özel Görünüş Şekilleri

Yağma suçunun işlenmesinde kusurluluk, kusurluluğu azaltan ve kaldıran haller ile suçun özel görünüş şekilleri önemli bir rol oynar.

Kusurluluk ve Kusurluluğu Azaltan Haller

• Failin, suçu işlerken içinde bulunduğu ruh hali, kast derecesi ve suçu işleme şekli kusurluluğun tespitinde önemlidir.

• Kusurluluğu azaltan haller, failin iradesi dışında gelişen durumlar nedeniyle suçu işleme derecesinin azalmasıdır.

Suçun Özel Görünüş Şekilleri

• Teşebbüs: Yağma suçunda teşebbüs, failin suçu tamamlamaya yönelik hareketlerine başlamış ancak suçun tamamlanmamış olması durumudur. Teşebbüs halinde, failin cezai sorumluluğu bulunmaktadır.

• İştirak: Yağma suçuna iştirak, birden fazla kişinin suçu birlikte işlemesi durumudur. İştirak halinde, suça katılan tüm kişiler, suça iştirak derecesine göre sorumlu tutulur.

• İçtima: İçtima, birden fazla suçun aynı fiille işlenmesi durumudur. Yağma suçu ile birlikte başka suçların işlenmesi halinde, failin bu suçlardan da sorumlu tutulması söz konusu olur.

Şahsi Cezasızlık Nedenleri, Etkin Pişmanlık, Soruşturma ve Kovuşturma, Yaptırım, Müsadere ve Zamanaşımı

1. Şahsi Cezasızlık Nedenleri
   

• Bazı durumlarda, failin şahsi cezasızlık nedenleri bulunabilir. Bu durumlarda failin cezalandırılması mümkün olmayabilir. Örneğin, mağdurun rızası ile fiilin işlenmesi, failin cezalandırılmasını engelleyebilir.

1. Etkin Pişmanlık
   

• Failin, suçu işledikten sonra pişmanlık göstermesi ve suçu telafi etmek için çaba göstermesi durumunda etkin pişmanlık hükümleri uygulanabilir. Bu durumda failin cezasında indirim yapılabilir.

1. Soruşturma ve Kovuşturma
   

• Yağma suçu, re'sen soruşturulan ve kovuşturulan suçlar arasında yer alır. Suçun işlendiği yönünde yeterli şüphe bulunması durumunda, savcılık tarafından soruşturma başlatılır ve delillerin toplanması sağlanır. Kovuşturma aşamasında ise mahkeme, suçu işleyen kişinin cezalandırılması konusunda karar verir.

1. Suçun Yaptırımı
   

• Yağma suçunun yaptırımı, 5237 sayılı TCK'ya göre altı yıldan on yıla kadar hapis cezasıdır. Nitelikli hallerin varlığı durumunda ise ceza artırılabilir. Suçun işleniş şekli, failin durumu ve mağdurun zararının derecesi cezanın belirlenmesinde etkili olur.

1. Müsadere
   

• Suçun işlenmesi sonucu elde edilen malların müsadere edilmesi, yani devlet tarafından el konulması söz konusu olabilir. Müsadere, suçun sonuçlarının ortadan kaldırılması ve suçtan elde edilen kazancın failin elinden alınması amacıyla uygulanır.

1. Zamanaşımı
   

• Yağma suçu için zamanaşımı süresi, suçun işlendiği tarihten itibaren işlemeye başlar. Bu süre içerisinde suçun ortaya çıkmaması veya failin yakalanmaması durumunda, zamanaşımı dolayısıyla ceza davası düşer. Zamanaşımı süresi, suçun ağırlığına ve nitelikli hallerin varlığına göre değişiklik gösterebilir.
  

Sonuç

Yağma suçu, malvarlığına yönelik olarak cebir veya tehdit kullanılarak işlenen ciddi bir suçtur. Bu suçun işlenmesi durumunda, failin hapis cezası ile cezalandırılması öngörülmüştür. Yağma suçu, tarihsel olarak toplumların düzenini korumak amacıyla her zaman önem arz etmiş ve ağır yaptırımlarla karşılanmıştır. Günümüzde de Türk Ceza Kanunu kapsamında, detaylı bir şekilde düzenlenmiş ve koruma altına alınmıştır. Söz konusu suçlarda mağdur veya haksız fiili işleyenseniz avukat aracılığı ile ceza davasını takip etmeniz tavsiye edilir. Yağma suçu ile ilgili bir adli vakada şüpheli, sanık, müşteki veya mağdur iseniz Çanakkale Ceza Avukatımız ile iletişime geçebilirsiniz.

Yasal Danışmanlık

Yer Ayırt