Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi ve Muris Muvazaası Nedir?

Ölünceye kadar bakma sözleşmesi ile mirastan mal kaçırma mümkün mü?

Ölünceye kadar bakma sözleşmesi, özellikle yaşlı veya bakıma muhtaç kişilerin yaşamlarının sonuna kadar bakım almasını güvence altına almayı amaçlayan hukuki bir düzenlemedir. Ancak bu sözleşme türü, miras hukuku bağlamında bazı suistimallere açık olup, muris muvazaası olarak bilinen sorunlu durumların ortaya çıkmasına yol açabilmektedir. Bu yazıda, Türk Borçlar Kanunu'na göre ölünceye kadar bakma sözleşmesi ve bu sözleşme kapsamında muris muvazaası konusu detaylı bir şekilde ele alınacaktır.

Muris Muvazaası Nedir?

Muris muvazaası, miras bırakanın (muris) gerçek iradesini gizleyerek mirasçılarından mal kaçırma amacıyla yaptığı muvazaalı (danışıklı) işlemlerdir. Muvazaa, tarafların üçüncü kişileri aldatmak amacıyla gerçek iradelerine uymayan ve kendi aralarında hüküm ve sonuç doğurmayacak bir görünüş yaratmak hususunda anlaşmalarıdır. Muris muvazaası ise, özellikle miras hukuku bağlamında önemli bir yer tutar ve mirasçıların haklarını koruma altına almak amacıyla incelenir.

Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi

Tanımı ve Hukuki Niteliği

Ölünceye kadar bakma sözleşmesi, bakım borçlusunun (bakıcı) bakım alacaklısına (bakılacak kişi) ölünceye kadar bakma yükümlülüğünü üstlendiği ve karşılığında bakım alacaklısının malvarlığını veya malvarlığı değerini devretmeyi taahhüt ettiği bir sözleşmedir. Bu sözleşme, Türk Borçlar Kanunu'nun 611 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir.

Sözleşmenin Unsurları

1. Bakım ve Gözetim: Bakım borçlusunun, bakım alacaklısına sürekli olarak bakma ve gözetim yükümlülüğü bulunmaktadır.

2. Malvarlığı Devri: Bakım alacaklısı, karşılığında belirli bir malvarlığı değerini bakım borçlusuna devretmeyi taahhüt eder.

3. Süreklilik: Sözleşmenin ömrün sonuna kadar devam etmesi gerekmektedir.

4. Anlaşma: Taraflar arasında karşılıklı ve birbirine uygun irade beyanı olmalıdır.

Muris Muvazaasında Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi

Uygulama Alanı ve Sorunlar

Muris muvazaası, ölünceye kadar bakma sözleşmesi bağlamında sıkça karşılaşılan bir durumdur. Miras bırakan, mirasçılardan mal kaçırmak amacıyla gerçek iradesini gizleyerek bakım borçlusuyla muvazaalı bir sözleşme yapabilir. Bu durumda, mirasçılar hak kaybına uğrayabilir ve hukuki yollara başvurmak zorunda kalabilirler.

Hukuki Çerçeve ve Yargıtay İçtihatları

Türk Borçlar Kanunu'nda muris muvazaasına ilişkin özel bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu nedenle, Yargıtay İçtihatları Birleştirme Kararı hükümleri muris muvazaasının çözümünde esas alınır. Yargıtay, muris muvazaası durumlarında, görünüşteki işlemin geçersiz olduğunu ve muris muvazaasının varlığını kanıtlayan delillerin dikkate alınması gerektiğini belirtir.

Kanuni Düzenlemelerin Eksikliği ve Doktrindeki Fikir Ayrılıkları

Hukukumuzda, ölünceye kadar bakma sözleşmesinden kaynaklanan muris muvazaasına ilişkin kanuni düzenlemelerin eksikliği, doktrinde çeşitli fikir ayrılıklarına yol açmaktadır. Özellikle, mirasçılardan hangilerinin yasal yollara başvurabileceği, hangi yasal yolların kullanılabileceği ve muvazaa iddiasının hangi delillerle ispatlanabileceği konularında görüş farklılıkları bulunmaktadır.

Hukuki Yollar ve İspat

Muris muvazaasının tespiti ve iptali için mirasçılar çeşitli hukuki yollara başvurabilirler:

1. Tapu İptal ve Tescil Davası: Mirasçılar, muvazaalı işlemin iptali ve tapu kaydının düzeltilmesi için dava açabilirler.

2. Tenkis Davası: Mirasçılar, saklı paylarının zedelenmesi durumunda tenkis davası açabilirler.

İspat Yükümlülüğü

Muris muvazaasında ispat yükü, muvazaa iddiasında bulunan mirasçılara aittir. İspat, tanık beyanları, yazılı belgeler ve diğer delillerle yapılabilir. Yargıtay, özellikle miras bırakanın gerçek iradesinin tespitine önem vermekte ve bu konuda geniş bir delil yelpazesine izin vermektedir.

Sonuç

Türk Borçlar Kanunu’na göre ölünceye kadar bakma sözleşmesi, yaşlı veya bakıma muhtaç kişilerin bakım ihtiyacını karşılamayı amaçlayan önemli bir hukuki düzenlemedir. Ancak bu sözleşme türü, muris muvazaası gibi sorunların ortaya çıkmasına da neden olabilmektedir. Muris muvazaasının önlenmesi ve tespiti için mirasçıların hukuki haklarını bilmeleri ve gerekli hukuki yollara başvurmaları önemlidir. Bu bağlamda, Yargıtay içtihatları ve doktrinde yer alan görüşler ışığında hareket edilmesi, mirasçıların haklarının korunması açısından büyük önem taşımaktadır. Miras haklarınızı korumak için Çanakkale Gayrimenkul Avukatımız ile iletişime geçmenizi tavsiye ederiz.

Yasal Danışmanlık

Yer Ayırt